Kendi pastanızı yapıp yemek: Avrupa’da ağ dilimleme ve net tarafsızlık kuralları

“Ağ dilimleri özelleştirilmiş hizmetler olup bunları uygulanmasında işletmecilerin ulusal düzenleyici kurumlar (UDK) ile yakından çalışması gerekecektir.”

Ağ dilimleme (network slicing), farklı ihtiyaçlara sahip farklı hizmetlerin, farklı performans özelliklerinin (gecikme, önceliklendirme veya verim gibi) tek bir fiziksel ağ üzerinde sağlanabileceği bir ağ sanallaştırma şekli olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu hizmetler ses, arttırılmış gerçeklik, yoğun nesnelerin interneti (IoT), araçtan araca ve acil servis iletişimlerini içerebilmektedir. Ayrıca, önerilen 5G mobil şebekelerin önemli bir özelliğidir.

Literatürde ‘özelleştirilmiş hizmetler’ olarak bilinen – işletmecilerin, belirli içerik, uygulamalar veya hizmetler, veya bunların kombinasyonundan oluşabilen, belirli bir kalite seviyesine yönelik gereksinimleri karşılanması için optimizasyonların gerekli olduğu internet erişim hizmetleri dışındaki internet erişim hizmetleri sunabilmelerine imkan sağlayan düzenleme ile Avrupa ağ tarafsızlığı oluşturulmuştur. Bu kapsamda, bir ağ dilimi özelleştirilmiş hizmet olacaktır.

Düzenlemeye göre, UDK’lar tarafından özelleştirilmiş hizmetteki optimizasyonun “nesnel olarak gerekli” olduğunu doğrulanması gerekmektedir. Örneğin, UDK, işletmecilerin internet erişim hizmetinden istenilen kalitede bir seviyenin garanti edilemeyeceğini göstermesini isteyebilecektir. Söz konusu ağlar yeni ve büyük oranda boş olduğundan, böyle bir gösterinin teorik ya da modele dayalı bir yaklaşım olması beklenmektedir.

Söz konusu işlemin maliyetinin yanında bu alandaki yeniliği engelleyerek belirli bir ağ dilimi dağılma sürecini yavaşlatacaktır; bu nedenle, düşük riskli durumlar için basitleştirilmiş onay sistemleri iyi bir fikir olarak görülmektedir. İnternet erişim hizmetlerinin genel kalitesinin artmasıyla bu sürecin tekrarlanması gerekebilecek, bu da idari yükü arttırabilecektir. Aslında, hizmetin nesnel olarak gerekli olduğunun doğrulanması, büyük oranda boşa harcanan bir çabadır; zaten internet erişim hizmetini yeterince iyi olursa, ağ dilimleme için herhangi bir talep de olmayacaktır.

Düzenlemede ayrıca “Bu tür hizmetler internet erişimi servislerinin yerine kullanılamaz veya sunulamaz; son kullanıcılar için internet erişim hizmetlerinin kullanılabilirliği veya genel kalitesinin aleyhine olamaz.” denmektedir. Bu, iki konuyu ortaya çıkarmaktadır:

1. Dilimin internet erişim servislerinin yerini kullanılıp kullanılmayacağı ile ilgili potansiyel bir zorluk bulunmaktadır. Bu “dilim temelli” hizmetlerin çoğunda IP şebekelerden trafik gönderilmesi ve alınması gerekecek olup bunların çoğu bir şekilde internete bağlanacaktır. Bu nedenle, bazı trafiklerde, internete erişmek için dilim tabanlı hizmeti kullanabilecektir (veya tersi, internetten gelen bazı trafikler dilimdeki son kullanıcısının cihazına erişebileektir). Neyse ki, işletmecilerin düzenlemeye uygunluğunu izlemekten sorumlu olan UDK’lar için hazırlanan rehberde, BEREC, VPN’lerin özelleştirilmiş hizmetler için geçerli olabileceğini, VPN’lere benzer özelliklere sahip dilimlerin de kabul edilebilir olabileceğinin farkındadır.
2. İnternet erişim hizmetlerinin genel kalitesine “zarar” kavramı karmaşıktır. Düzenleyiciler, sunulan internet erişim hizmetinin yeterli kalitede olup olmadığı ile ilgileneceklerdir.

• Örneğin, özelleştirilmiş hizmetin sonucu olarak nadiren ve/veya lokal olarak kalite kaybı meydana gelebilecektir (örneğin büyük bir yangın sırasında, acil servis iletişimi yerel kapasitenin önemli bir bölümünü kullanabilir, ancak bu kabul edilebilir olmalıdır). BEREC, mobil şebekelerde, son kullanıcılara yönelik internet erişim hizmetlerinin genel kalitesi, internet erişim servisleri dışındaki hizmetlerin toplam olumsuz etkisinin kaçınılmaz, asgari ve kısa sürede sınırlı olduğu bir duruma düşürülmemesini işaret etmektedir.
• Sunulan internet erişiminin gerçekte kalitesinin asla düşürülmesini gerektiren ters sonuçlara (örneğin, yeni kurulan şebekelerin performansının azaltılmasını teşvik etme) neden olabilecektir.

Özetle: Avrupa Birliği’nde ağ dilimlemesinin uygulanması için, internet erişim hizmetlerinin performansının takip edilebilmesi ve dilimlerin performans üzerinde herhangi bir zararlı etkiye neden olup olmadığını anlaşılabilmesi için işletmecilerin artan hizmet kalitesinin (QoS) gerekli olduğu konusunda etkili bir yöntem bulması için UDK’larla yakından çalışması gerekecektir.

Kaynak: www.analysysmason.com/About-Us/News/Newsletter/net-neutrality-rules-in-europe-jul17/