Tarihte İlk Kez Bir Uzay Çöpüne Ceza Verildi!
Uzay Haberleri
ABD Federal İletişim Kurulu (FCC), Dish Network adlı şirkete uydusunu güvenli bir yere kaydırmadığı için ceza verdi. Bu ceza, uzay enkazları sorununa yönelik verilen ilk ceza olarak tarihe geçti.
Uzay araştırmaları hız kesmeden devam ederken, “uzay enkazı” veya “uzay çöpü” olarak bilinen sorun gittikçe büyüyor. Bir işlevi olmadan yörüngede bulunan, genellikle uydu veya uzay aracı parçalarından oluşan nesnelere bu isim veriliyor. Bu atıkların varlığı, araştırmalara engel olmanın yanı sıra, uydulara veya uzay uçuşlarına zarar verme gibi birçok riski de beraberinde getiriyor.
Uzay enkazı problemiyle ilgili endişeler artarken, bugün ABD’den bu konuda tarihi bir adım atıldı. ABD Federal İletişim Kurulu (FCC), ilk kez bir şirkete uzay çöpü nedeniyle ceza verdi. FCC, Dish Network adlı firmanın EchoStar-7 uydusunu yörüngeden kaldırmadığı ve daha güvenli bir konuma taşımadığı gerekçesiyle 150 bin dolar ceza verildiğini duyurdu. Şirket, yaptığı açıklamada hatasını kabul etti.
Bu ceza, uzay çöpü sorununa yönelik verilen ilk ceza olarak kayıtlara geçti. FCC yöneticisi Loyaan A. Egal, yaptığı açıklamada cezayı “çığır açıcı” olarak tanımlayarak uzay enkazı kuralları konusunda sıkı bir tutum sergilediklerini vurguladı.
Dish’in, Mayıs 2022’de EchoStar-7’yi çalıştığı bölgenin 300 km yukarısına (Dünya yüzeyinden yaklaşık 35 bin km yukarısı) taşıması gerekiyordu. Ancak Şubat 2023’te uydunun manevrayı tamamlayacak yakıtının kalmadığı fark edildi. Böylece uydu, gitmesi gereken yere 122 km kala, tehlike teşkil eden bir yerde kapandı. Bu da FCC’nin uzay enkazı kurallarına aykırıydı.
Uzay enkazı problemi, ciddi bir sorun olup çözümü hala tartışılan bir konu. Avrupa Uzay Ajansı’na (ESA) göre yörüngede boyutu 10 cm’den büyük 36 bin 500 adet, 1 cm ve 10 cm arasında 1 milyon adet, 1 mm ve 1 cm arasında ise 130 milyon adet uzay enkazı bulunuyor. FCC’nin bu adımının gelecekte şirketlere yönelik farklı cezalar getirip getirmeyeceği veya sorunu nasıl çözeceği konusunda belirsizlik devam ediyor.