Geri Dönüşen Elektronik Atıklar Otizmli Çocuklara Umut Oluyor

Türkiye Otistiklere Destek ve Eğitim Vakfı’nın (TODEV) başlattığı “Otizm için e-atık Projesi” kapsamında evlerden alınan elektronik atıklar geri dönüştürülerek, otizmli çocuklara umut oluyor.

TODEV ve GCL Geri Dönüşüm ve Rafineri arasındaki iş birliğiyle otizmin oluşmasındaki önemli faktörlerden olduğu birçok bilimsel araştırmayla ortaya konan sanayileşme ve elektronik atıklara bağlı oluşan ağır metalle mücadelede, ortak hareket etme kararı alındı.

Bu kapsamda “Geleceğini önemse yanlarında ol” mottosuyla başlatılan projeyle vatandaşların evlerinden alınan kullanılmayan elektronik eşyalar parçalanarak ayrıştırılıp işleniyor ve ekonomiye yeniden kazandırılmak üzere geri dönüştürülüyor.

Elektronik eşyalardaki zararlı gazlar ve ağır metallerin bir kısmı imha edilirken, yeniden kullanılabilir parçalar ayrıştırılarak üretim tesislerine gönderiliyor.

TODEV Vakfı Başkanı Arzu Gökçe, “Otizm için e-atık Projesi” kapsamında vatandaşlardan destek beklediklerini söyledi. Gökçe, vakfın 1997 yılında kurulduğunu anımsatarak, otizmli bireylerin eğitimi ve otizm farkındalığı için çalışmalar yürüttüklerini ifade etti.

Bu kapsamda özellikle otizmin birincil nedenlerinden gösterilen atıklarla ilgili araştırma ve dikkat çekici faaliyetler yaptıklarını belirten Gökçe, “Elektronik atık projesine de Sayın Emine Erdoğan’ın Sıfır Atık Projesinden yola çıkarak otizmdeki hızlı artışın durdurulmasına nasıl katkı sağlayabiliriz düşüncesiyle başladık” diye konuştu.

Kendisinin de 15 yaşında otizmli bir kızı olduğunu anlatan Gökçe, “2008 yılında tanı aldığımızda 2 bin 500 çocukta 1 görülüyordu. Günümüzde ise 58 çocukta 1 görülüyor. Dünya standartlarına baktığımızda Amerika Birleşik Devletleri’nde sanayileşmiş bölgelerde daha hızlı yayıldığı görülüyor. Sanayileşmenin otizm üzerinde ciddi bir etkisi var. Bu amaçla bu hızlı artışa dikkati çekmek amacıyla elektronik atık projesine başladık” şeklinde konuştu.

Gökçe, “Toplanılan elektronik atıkların dönüştürülmesinden elde edilen gelirle çocuklara gündüz bakımevi yapmayı hedefliyoruz. İnanıyoruz ki önümüzdeki bir yıl içinde bu hedefimize ulaşacağız. Projemizin duyurulmasına ihtiyacımız var. Hepimizin evinde kulaklıklarımız, ütülerimiz ve prize takılabilen kullanmadığımız eşyalarımız var. Çöpe attığımız elektronik atıklar hem otizme sebep oluyor hem onları eğitim hayatından mahrum bırakıyor” dedi.

GCL Geri Dönüşüm ve Rafineri Yönetim Kurulu Üyesi Berrin Tektunalı da projenin hem insan sağlığına hem de otizmli bireylerin eğitimine ciddi katkı sağlayacağını söyledi.

Proje kapsamında kendilerine haber verilmesi durumunda evlere giderek elektronik atıkları aldıklarını bildiren Tektunalı, “5 yıldır elektronik atıkların geri dönüşümünü yapıyoruz. Gündelik hayatımızda kullandığımız büyük ve küçük ev aletleri, bilişim elemanları, monitörler, cep telefonları ve aklınıza gelebilecek her türlü pili ve fişi olan her şeyi elektronik atık olarak tanımlıyoruz. Bu atıkların içerisinde birtakım zararlı gazlar ve ağır metaller var. Kullanılmaz hale geldiğinde bilinçli ve ehil olmayan ellerde kırıldığı ya da ayrıştırıldığı zaman içindeki gazlar ve metaller içtiğimiz suya, yediğimiz gıdaya ve havaya karışıyor ve bize hastalık olarak geri dönüyor. Otizm de bu rahatsızlıklardan birisi” diye konuştu.

Tektunalı, otizm için e-atık Projesi’yle elektronik atık konusunda farkındalık yaratmak istediklerini, fakat gelen destek ve ilginin az olduğunu vurguladı.

Dünyada her yıl yaklaşık 50 milyon ton elektronik atık oluştuğuna işaret eden Tektunalı, “Maalesef elektronik atıklara ulaşamıyoruz. Evlerden elektronik atık toplayamıyoruz. Biz de tesisimizde yüzde 15-20 kapasite ile çalışıyoruz. Lütfen atıkları çöpe atmayın bize ulaştırın. Geleceğinize sahip çıkın” ifadelerini kullandı.

Tektunalı, elektronik atıklarını vermek isteyen vatandaşların TODEV ve GCL Geri Dönüşüm ve Rafinerinin internet sayfalarından kendilerine ulaşabileceklerini sözlerine ekledi.