Çin Uzay İstasyonu Kontrolünü Kaybeden Tek Uydu Değil

Çinli yetkililer ve Avrupa Uzay İstasyonu, düşen enkazların yeryüzündeki insanlar için sadece küçük bir risk oluştursa da ateşli parçalanmanın bir meteor yağmuruna benzediğini söyledi. 

Bir uydunun kontrolünü kaybetmek ve yer çekiminin ele geçirmesine izin vermek kulağa çok çılgınca gelebilir ama bu gerçekleşen tek uydu düşme vakası değil. İşte bir uydu veya uzay istasyonunun Dünya’ya geri düştüğü tarihte yer alan olaylardan bazıları.

SKYLAB – 1979

Skylab, 1973’te NASA tarafından başlatılan bir ABD uzay istasyonuydu ve dünya yörüngesinde astronotlar tarafından yönetiliyordu. Ertesi yıl uzay ajansı uzay istasyonunu terk etti ve laboratuvarın yörüngesinin bozulmaya başlamasından sonraki on yılda, yeniden yapılanma amaçlı bir giriş için çalışma başlatıldı.

12 Temmuz 1979’un ilk saatlerinde, Skylab, Batı Avustralya’nın güney doğu kıyısında istem dışı çöktü, Nullarbor ve Eastgold alanlarına dağıldı.

Neyse ki kimse yaralanmamıştı. WA hükümeti oluşan kirlilik için NASA’yı 400 dolar cezaya çarptırdı. Ancak, NASA hiçbir zaman ödeme yapmadı ve 2009’da Kaliforniyalı bir radyo DJ’i dinleyicilerin bağışlarını topladıktan sonra para cezasını ödedi.

COLUMBIA – 2003

Bir başka NASA uzay aracı, 2003 yılında Dünya atmosferine kontrolsüz bir iniş yaptı. Trajik olarak, 16 günlük bir bilim misyonundan eve dönerken, uzay aracı yeniden atmosfere girerken ayrıldı ve yedi astronotun ölümüne sebep oldu.

Columbia’nın sol kanadı, fırlatma sırasında bir parça moloz yüzünden hasar gördü ve mekik, yeniden giriş ile oluşan aşırı sıcaklıklara dayanamayarak, parçalandı.

80 tonluk Mekikten gelen ateşli molozlar, Güney Amerika’da yerel televizyon istasyonları tarafından görüntülendi. Mekiğin on binlerce parçası Teksas ve Louisiana’ya dağılmıştı. Yerde kimse yokken, NASA’nın üç on yıldan fazla süren mekik programındaki ikinci ölümcül felaketti.

Video hala CNN’den uzay mekiği Columbia’nın görevinden dönerken ayrıldığını gösteriyor. Kaynak: AFP

Space Shuttle Columbia’dan gelen enkaz, muhtemelen 1 Şubat 2003 tarihinde amatör fotoğrafçı Dr. Scott Lieberman tarafından çekilen bir dizi fotoğraftan birinde ayrılıyor. Kaynak: News Limited

ÜST ATMOSFER ARAŞTIRMA UYDU (UARS) – 2011

NASA’nın uzay mekiği Discovery’yi, Eylül 1991’de 6,5 ton, 11 metre uzunluğundaki iklim uydusunu konuşlandırdı.

Uydu, 14 yıldır dünyanın atmosferi hakkında pek çok faydalı gibi bilgi sağladı. Sonunda, hizmet dışı bırakılan uydu, 24 Eylül 2011’de Dünya atmosferine yeniden girdi ve olay, NASA’nın UARS’ın önemli kısımlarının yere ulaşabileceği tahminleri nedeniyle medyada kendine geniş bir yer buldu. Uzay ajansı, yaşam riskinin 3200’de 1 olduğunu söyledi. Sonunda, uydu Pasifik Okyanusu’nun uzak bir bölümüne düştü.

MIR – 2001

1986’da lanse edilen Mir Uzay İstasyonu, bir dizi yüksek profilli kaza ve teknik problemlere rağmen, bir zamanlar Sovyet başarısının gurur verici bir sembolüydü. Fakat Rus yetkilileri, Sovyetler Birliği’nin çöküşünden sonra para sıkıntısı çekmiş, 1990’ların sonlarındaki karakoldan ayrılmayı seçmiş ve kaynaklarını Uluslararası Uzay İstasyonuna adamıştı.

Devasa 140 tonluk istasyon, Yeni Zelanda ve Şili arasında Pasifik Okyanusu üzerindeki Rus uzay ajansı tarafından aşağıya çekildi ve yanan enkazın Fiji üzerinde gökyüzüne yayıldığı görüldü.

SALYUT 7 – 1991

1982’de başlatılan Salyut 7, Sovyetler Birliği’nin Salyut programı kapsamında son yörüngedeki laboratuvardı. Mir uzay istasyonu 1986’da başlatıldığında, Sovyet uzay yetkilileri Salyut 7’yi daha yüksek bir yörüngeye taşıdılar ve orada terk ettiler. 1994’e kadar yörüngede kalması gerekiyordu, ama dünya atmosferinin sürüklenmesindeki beklenmedik bir artış, 1991’de zarar görmesine neden oldu. 40 tonluk istasyon yeniden girişe geçti ve hayatta kalan parçalar Arjantin’e dağıldı.