Çin Hükümetinin Kararı Dünya Devlerini Yıkıp Geçecek

Çin hükümeti, ülke genelindeki teknoloji şirketleriyle e-ticaret platformlarını zora soracak bir tasarı hazırlıyor.

Çin hükümeti, ülkedeki e-ticaret pazarını kontrol altına alabilmek için yeni bir düzenleme yapmaya çalışıyor. Pandemiyle birlikte iyiden iyiye büyüyen e-ticaret platformlarının hükümeti rahatsız etmesi üzerine başlatılan düzenleme çalışmalarının, en çok da Alibaba, Ant Group, Tencent ve Meituan’ı etkilemesi bekleniyor. Meituan, Çin’in en büyük yemek sipariş platformlarından bir tanesi.

Bloomberg, geçtiğimiz hafta paylaştığı bir bilgiselde, Alibaba, Ant Group ve Tencent’in toplam mali değerinin 2 trilyon doları aştığını açıklamıştı. Bu tutar, Çin tarafından yönetilen Bank of China’nın mali değerinin çok çok üstünde ve anlaşılan o ki hükümet, bu durumdan hiç de memnun değil. Hazırlanan tasarıdaki detaylar da zaten bu durumun en net göstergesi.

11 Kasım, Çin için önemli bir gün. Ülke genelinde kutlanan Bekarlar Günü kapsamında insanlar, hiç yapmadıkları kadar alışveriş yapıp devasa rekorlar kırılmasına yardımcı oluyor. Bugün yaşanacak gelişmeleri zaten bilen hükümet yetkilileri, tasarı açıklamasını kampanyalar başlamadan hemen önce yaptı. Yapılan açıklamalar, JD.com, Xiaomi, Alibaba, Tencent ve Meituan’ın hisse değerlerini toplamda 200 milyar dolar düşürdü.

Çin hükümetinin uygulamaya koymaya hazırlandığı tasarı, tam 22 sayfa uzunluğunda. Piyasa Düzenleme Kurulu (SAMR) tarafından hazırlanan tasarı, özellikle de teknoloji şirketlerini etkiliyor. Hatta Çin kaynakları, bu tür bir girişimin ilk kez yapıldığını söylüyor. Hükümet, bu düzenlemelerle rekabeti koruyacağını ifade ediyor.

Tasarıya göre dev şirketler, tüketicilerin hassas bilgilerini birbirleriyle paylaşamayacaklar. Ayrıca devler arasındaki iş birlikleriyle küçük satıcıların piyasadan silinmesinin de önü kesilecek. Öte yandan teknoloji devleri, bundan sonra küçük işletmeleri kendileriyle anlaşma yapmak zorunda bırakamayacak. Özellikle de Alibaba’ya yönelik bazı suçlamalar, e-ticaret devinin küçük şirketleri zorladığını ortaya koyuyordu.

Ne oldu da hükümet, teknoloji devlerini köşeye sıkıştırma kararı aldı?

Çin hükümeti, e-ticaret platformları ile teknoloji devlerinin görülmemiş bir şekilde büyümesinden rahatsız. Ancak hükümeti rahatsız eden tek şey bu değil. Öyle ki Çin’in e-ticaret pazarının 3’te 2’si Alibaba ve JD.com’un elinde. Ayrıca 1 milyar 400 milyon nüfuslu ülkedeki Alibaba’nın mobil kullanım oranı, 800 milyonu aştı. Yine bir kısmı Alibaba’ya ait olan Ant Group, Çin’in en büyük dijital ödeme yöntemi Alipay’in sahibi. Bununla birlikte, dünyanın en büyük oyun şirketi olarak bilinen Tencent de kendine ait bir dijital ödeme sistemine sahip ki bu sistem, Alipay’in güçlü rakiplerinden bir tanesi olarak gösteriliyor.