akk ve merak edilenleri

Özellikle son dönemde sıkça konuşulan ve internet kullanıcılarının tepki gösterdiği AKK’yı (Adil kullanım kotası) merak edilenleri ile ele alıyoruz.

Adil kullanım kotası neden var, bu sadece firmaların uydurduğu bir ticari protokol mü yoksa işin teknik bir kısmı var mı ?

Aslında bu soruların cevaplarına gelmeden önce olayı daha da iyi anlatabilmek için,”Traffic shaping” denilen Türkçede trafik şekillendirme olarak bilinen terime değinmemiz bunun yanı sıra “Dump Pipe” ve “Over the Top” terimlerine de açıklık getirmemiz gerekiyor.

Traffic Shaping Nedir ?

Trafik şekillendirme ağ üzerindeki verilerin hız ve limitlerini ayarlayabildiğimiz işleme denir. Daha basitçe tabir edecek olursak internetin akışını rahatlatmak için konulan sınırlama yani bir kota cinsidir.

Traffic Shaping Neden vardır ?

Genellikle ağ üzerine binen yükü azaltmak amacıyla yapılan işlem diğer kullanıcıların ağ trafiğinden daha iyi faydalanabilmesi için kullanılır. Herkes internete hızlı girseydi ve alt yapı yetersiz olsaydı ağ üzerine binen yük aşırı olacağı için yavaşlama hatta kopmalar meydana gelebilirdi. Trafik şekillendirme bir nevi internetin dengesini oluşturur.

Adil kullanım kotasına gelecek olursak altyapının yetersiz olduğu sistemlerde adil kullanım kotası trafiği dengelemek için kullanılır. Adil kullanımı aşan kullanıcıların hızları düşürülür, böylece ağ trafiği yavaşlayacağı için diğer kullanıcılar internet verimini daha iyi gerçekleştirebilir hale gelir. İnternet veri aktarımı akılsız boru denilen (Dump pipe) sistemi gibi çalışır ki internetin diğer tanımı da akılsız borudur. Bu sistem su borusu ağına benzer, boruda fazla basınç ve yükleme olursa boru patlar, yani internet kesilir.

Genel mantık bu şekilde olduğu gibi internet sağlayıcıların da işine gelen kısımlar da vardır. Hız arttırma çalışmaları altyapıyı güçlendirmeyi gerekir bu da maliyet demektir.

Bunların dışında bir de Over The Top(OTT) denilen sistemler vardır. Genişbant internet ve akıllı telefonların yaygınlaşması ile birlikte OTT de önemli ölçüde gelişim göstermiştir. Özelleştirilmiş veri ağı trafiğini tanımlar. Yüksek öncelikli veriler olarak tanımlanabilir.