BTK Başkanı Sayan ICT MEDIA’nın Eylül Sayısına Konuştu

Bilgi, İletişim Teknolojileri ve Enerji Dergisi ICT MEDIA, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) Başkanı Dr. Ömer Fatih Sayan’la söyleşi gerçekleştirdi. BTK’nın 17. Kuruluş yıldönümüne özel gerçekleştirilen bu röportajda Sayan; 5G çalışmaları, milli teknolojiler, BTK’nın yapmış olduğu çalışmalar, internet alanında yapılan düzenlemeler ve siber güvenlik konularında önemli açıklamalarda bulundu.

BTK 17. Yaşını “5G Vadisi-Açık Test Sahası” ile Taçlandırdı

BTK’nın önümüzdeki süreçte planları, vizyon ve misyonu hakkında bilgiler veren Başkan Sayan, “BTK olarak, 5G mobil haberleşme teknolojisine mümkün olan en yüksek ölçüdeki yerlilik ve millilik oranlarıyla, en erken geçen ülkelerden birisi olma hedefi doğrultusunda bir ‘5G ve Ötesi’ ekosistemi oluşturulması amacıyla çeşitli çalışmalar yürütmekteyiz. Bu çalışmalarla özellikle Türkiye’de yeni nesil mobil haberleşme teknolojileri üzerine çalışan tüm paydaşların bir araya getirilmesi ve birlikte çalışmalarının sağlanması hedeflenmektedir. Bu hedef doğrultusunda BTK, 5G’ye ilişkin olarak 5GTR Forumu ve 5G Vadisi Açık Test Sahası olmak üzere bazı süreçler yürütmektedir.” dedi.

5G Vadisi ile 5G çalışmaları için önemli bir adım atılmıştı.

Özellikle 5GTR Forum çatısı altında tüm paydaşlarla çalışmalar yürüttüklerini ve yürüteceklerini belirten Sayan, uluslararası alanda da çeşitli temasların olacağının sinyalini verdi. Yapılan 5G protokolü ile 5G ve ötesi teknolojilere ilişkin test ve denemelerle de bu sürece önemli bir katkı sağlanması hedeflediklerini söyledi.

Üniversiteler 5G Teknolojilerinin ARGE, ÜRGE ve Testlerini Gerçekleştirecek

5G için yapılan çalışmaların sektörde yer alan tüm paydaşlar için bir fırsat olduğunu dile getiren Sayan, “Bu bağlamda BTK, üniversiteler ve işletmecilerin iş birliği ile “5G ve Ötesi” teknolojilerin ARGE, ÜRGE ve testlerinin yapılacağı 5G Vadisi Açık Test Sahası önemli bir fırsat sunacaktır. Akademisyenler, araştırmacılar, doktora öğrencileri ve start-up’lar gibi 5G konusunda teknoloji üreten herkes bu açık test sahasından faydalanabilecektir. 5G Vadisi Açık Test Sahası; elektronik haberleşme sektörünün tüm paydaşları için 5G’de öne çıkan yazılım tanımlı şebekeler (SDN), şebeke fonksiyonlarının sanallaştırılması (NFV), Milimetre Dalga, Masif MIMO, Yeni Dalga Formları, Slicing gibi teknolojilerde, üniversite-işletmeci-sanayi iş birlikleri bağlamında etkili araştırmalar ve projeler yürütülmesine imkân sağlayacak. Ekosisteme katma değeri yüksek iş imkânları oluşturarak istihdama katkı sağlayacaktır.” açıklamasında bulundu.

5G ve Ötesi Teknolojilerle İlgili Çalışmalar Yapılacak

BTK’nın tüm paydaşlarla birlikte yerli ve milli çalışmaları destekleyeceğini söyleyen Sayan, “5G ve ötesi teknolojiler, sadece elektronik haberleşme için değil tüm ekonomi için hayati bir öneme sahiptir. 5G ve ötesi teknolojisinden faydalanan dikey endüstriler olarak adlandırılan sağlık, enerji, finans, ulaşım, tarım, şehircilik, medya, eğlence gibi sektörlerdeki gelişmelerin,  hayat algımızı, yaşantımızı ve iş anlayışımızı tahmin bile edilemeyecek şekillerde değiştirmeye devam edeceğini söylemek yanlış olmayacaktır. Değişimin kaçınılmaz olduğunu çok net olarak görüyoruz.” dedi.

Gelecek olan yeni teknoloji ile birlikte veri transfer hızlarının artacağına dikkat çeken BTK Başkanı diğer sektörlerle ilgili olarak bunun son derece önemli olduğunu belirterek, “Eğer sağlık sektöründe uzaktan ameliyat gerçekleştirmek istiyorsak düşük gecikmeli haberleşme sistemlerine ulaşmak zorundayız. Eğer ulaşım alanında otonom araçlardan faydalanmak istiyorsak çok süratli veri hızlarına ulaşmamız gerekmektedir. Endüstri 4.0’dan fayda sağlamak istiyorsak büyük verileri eş zamanlı işleyebileceğimizi garantilememiz gerekmektedir.” İfadelerini kullandı.

Kesintisiz İletişim İçin Siber Güvenlik Şart

Kesintisiz bir iletişim için siber güvenlik ortamının artırılması gerektiğine değinen Sayan, bunun en somut örneğini 15 Temmuz’da gördüklerini belirterek, “Geride bıraktığımız yıl ülkemiz için son derece zor ve üzücü bir yıl oldu. 15 Temmuz 2016 tarihinde Cumhuriyetimize ve demokrasimize kast edildi. Ancak milletimizin kahramanlığı sayesinde asker kıyafetli teröristler karşısında çok büyük bir sınavı başarıyla verdik. Bu olaylarda elektronik haberleşme sektörü altyapıları da hedef alındı ancak alınan tedbirler sayesinde söz konusu saldırıları en az zararla atlatmış olduk. Kurumumuz koordinasyonunda aynı zamanda işletmecilerin aldığı önlemler ile ülke genelinde yoğun data ve ses kullanımına rağmen haberleşme hizmetlerinde aksama yaşanmadı. Kesintisiz hizmet sağlanabilmiş oldu ve tüm haberler ülkemizin gelişmiş haberleşme altyapı imkânları sayesinde anbean takip edilebildi” dedi ve bu kapsamda yapılan çalışmalarda BTK ve Ulusal Siber Olaylara Müdahale Merkezi’nin (USOM) önemli bir rol üstlendiğini söyledi.

Siber Güvenliğin Sağlanması için USOM 7/24 Görevde

2016’nın Ağustos ayında kapatılan TİB’in ardından Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı koordinesinde USOM, BTK bünyesine bağlanmıştı. USOM’un, ülke genelinde siber güvenlik politikalarını geliştirmek ve ulusal koordinasyon sağlamak için 7/24 çalıştığını ifade eden Sayan, “Siber tehditleri önlemek amacıyla alarm uyarı ve duyuru faaliyetleri yürütmek, kritik durumlarda yerinde müdahale ekipleriyle olayın kontrolünü ele almak amacıyla faaliyetlerini sürdürmekte. USOM’un Kurumumuza bağlanmasından itibaren yürütülen çalışmalarla siber güvenlik alanında önemli faaliyetler gerçekleştirmeye başladık. Ulusal siber güvenlik; anlık ve gündelik operasyonel faaliyetler ile uzun soluklu projelerin bir arada yürütülmesi gereken bir alandır. Dolayısıyla yürütülen çalışmaların sekteye uğramaması, harcanan çabaların sürekliliğine bağlıdır. Bu çerçevede, USOM’un bağlı olduğu kurumun sabit ve belirli olması ileriye dönük çalışmaların sürekliliği, personel motivasyonu ve kapasite inşa süreci içinde uzman personeli istihdam edebilmek açılarından gerekli görülmekte.” dedi.

“Bu çalışmalarımız ile Türkiye’nin daha güvenli bir internete sahip olması ve daha etkin bir bilişim sektörünün kurulması amaçlanmaktadır. Savunduğumuz alan, devletimiz ve insanlarımız içindir.” Felsefemiz bu yöndedir. Siber alanda dünyanın nereye gittiğini görüyoruz. Dostlarımızın düşmanlarımızın da nereye gittiğini görüyoruz. Hiçbir dosta minnetimiz, hiçbir düşmana da eğecek boynumuz yok! Dolayısıyla, Biz de geleceğin büyük Türkiye’sini kurma yolunda Cumhurbaşkanımızın çizdiği 2023 hedeflerine yürüyor, insanımızın güvenliği için hiçbir fedakârlıktan kaçınmıyor ve çalışmalarımıza devam ediyoruz.

EHABS ile Elektronik Haberleşme Tek Merkezde Toplanacak

EHABS olarak isimlendirilen Elektronik Haberleşme Altyapı Bilgi Sistemi elektronik haberleşme sektöründe faaliyet gösteren işletmecilerin altyapılarına ilişkin bilgilerin kaydedildiği sistem olarak tanımlanıyor. “Elektronik Haberleşme Altyapısı ve Bilgi Sistemine İlişkin Yönetmelik” 13.07.2016 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiş, işletmecilere EHABS’a bilgi girme ve doğruluğunu sağlama yükümlülüğü getirilmişti.

BTK Başkanı Sayan, EHABS ile ülkemizin elektronik haberleşme altyapı bilgilerinin tek merkezde toplanmasını hedeflediklerini söyledi ve “ Bu bilgilerin Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) tabanlı bir haritada gösterilmesi önemli hedeflerimiz arasında. Geçiş hakkıyla tesis paylaşımına ilişkin süreçlerin etkin, aynı zamanda da hızlı bir şekilde uygulanması, geçiş hakkı süreçlerinin anlık takip edilmesi, bu sayede geniş bant erişim ve fiber altyapının yaygınlaşması, işletmecilerin sektördeki faaliyetlerinin kolaylıkla takip edilmesi amaçlanıyor.” açıklamasını getirdi.

AKN İçin Son Tarih Aralık 2018

BTK almış olduğu kararla AKN aşımı sonrası hız düşümleri, veri aktarım hızlarının paketlere göre düzenlenmesi ve belirli saatlerde indirmelerin AKK’dan yememesi gibi birçok alanda iyileştirmeler yapmıştı. Yapılan değişikliklere değinen Sayan, “AKN uygulamasının Aralık 2018’de tamamen kaldırılması planlanıyor.” müjdesini verdi.

2023 Hedefleri Doğrultusunda Bilişim Sektöründe Yerli ve Milli Çalışmalar Yapıyoruz

BTK olarak yerli ve milli üretimin öneminin farkında olduklarını söyleyen Sayan, 2023 hedefleri doğrultusunda bilişim sektöründe bu doğrultuda yoğun bir çalışma içinde olduklarını dile getirdi. Sayan, “Türkiye’de 1 Nisan 2016 tarihinde devreye giren 4.5G teknolojisinin Ağustos 2015’te yapılan 4 milyar Euro’luk ihalesinde belirlenen yerlilik oranı şartını bu alanda gerçekleştirilen en önemli girişimlerden biri olarak sayabiliriz. Türkiye’de faaliyet gösteren 3 mobil işletmecinin de karşılaması gereken yerli teknoloji kullanma oranını kademeli olarak artıran bir yapı tasarladık. Birinci yıl için yerlilik oranını yüzde 30 olarak belirlemiştik. “ dedi.

BTK bu doğrultuda gerçekleştirmiş olduğu çalışmalar şu şekilde:

• Nisan 2016’da kamu, üniversite ve sektör temsilcileri ile 5GTR Forumu kuruldu
• Mayıs 2017’de OSTİM OSB bünyesinde Haberleşme Teknolojileri Kümelenmesi oluşturuldu.
• BTK 17. Kuruluş yıl dönümünde “5G Vadisi Açık Test Sahası İşbirliği Protokolü” imzalandı.

Nesnelerin interneti çağında dünyadaki dijitalleşmenin bizzat içinde olmaları gerektiğini söyleyen Sayan, “2023 hedeflerine ulaşmak için dijitalleşmeye odaklanmamızın şart olduğunun bilincindeyiz. Çok iyi bir üretici ve çok iyi bir ihracatçı olarak yerli ürün ekosistemini geliştirmeye ve yerlilik oranı daha yüksek bir haberleşme sektörü oluşturmaya mecburuz.” diye de ekledi.

Geniş Bant Abone Sayısında Yüksek Bir Büyüme Kaydettik

2017 yılı birinci çeyreğine göre internet erişimi ve kullanımının arttığına değinen Sayan, hedeflerinin gelişmiş ülkelerdeki internet erişim oranlarını yakalamak olduğunu söyledi. Bu doğrultuda yapılacak olan çalışmaların, “Geniş bant abone sayısının 83 milyon olması, Her hane ve iş yerine yeni nesil teknolojiler aracılığıyla geniş bant erişimin sağlanması, 16-74 yaş aralığındaki nüfusun %80’inin geniş bant internet kullanmasının sağlanması, Teknolojik altyapı, erişim eşitsizliği ve sayısal okuryazarlık gibi sayısal uçurumu oluşturan unsurların azaltılması” gibi temel hususları içerdiğini belirtti.

5G’ye İlk Geçen Ülkelerden Olacağız

5G’nin önümüzdeki yıllar içinde standartlarının tümüyle belirleneceğini kaydeden Sayan, “4.5G ihalesinde 5G’ye kolaylıkla geçiş de öngörüldüğünden ülkemizin 5G’ye yerli ve millî imkânlarla ilk geçen ülkelerden olacağını düşünüyoruz. 5G ile birlikte 2023 yılına yönelik hedeflerimiz daha da ulaşılabilir olacaktır. Muhakkak ki hedeflerimizin gerçekleşmesi için tutarlı bir planlamaya ve stratejinin belirlenmesine ihtiyaç bulunuyor. İşte bu noktada sizin de belirttiğiniz gibi ‘Ulusal Geniş bant Stratejisi ve Eylem Planı’ önem kazanıyor. Bu plan, Bakanlığımız koordinasyonunda tüm paydaşları içerecek şekilde geniş bir katılımla hazırlanmakta olup, ülkemizde internet ekosisteminde faaliyet gösteren oyuncular açısından önümüzdeki dönemde izlenecek yola ilişkin bir çerçeve çizmektedir. Ulusal Geniş bant Stratejisi ve Eylem Planı ile geniş bant internet erişiminin yaygınlaştırılması için genel bir strateji belirlenirken bu strateji doğrultusunda ayrıntılı eylem adımları da planlanmaktadır. Raporda öngörülen eylem adımları ile geniş bant arzı ile geniş banta olan talebin artırılmasını amaçlıyoruz. 2023 yılı hedeflerimizde geniş bant altyapısına ilişkin yer alan hususlar için de bu planda oldukça önemli tedbirler yer alıyor.” dedi.

Elektronik Aboneliğinin Yürürlüğe Girmesi ile Yeni Bir Dönem Başlayacak

Elektronik aboneliğin yürürlüğe girmesi ile abonelik sözleşmelerinin imzalanması sürecinde yeni bir dönemin başlayacağını belirten Sayan, “Yeni Yönetmelik ile birlikte işletmecilerimizin bayi ve ofislerinde abonelik sözleşmeleri, tablet veya bilgisayar ekranı üzerinde okunacak, elektronik kalem benzeri araçla imzalanması mümkün olacak. Bu yöntemle aboneler hizmete ilişkin tarife, rehberde yer alıp almama, hattın hangi hizmetlere açık olacağı vb. tercihlerini elektronik ortamda yapabilecekler. Yeni düzenleme, kimlik belgesinin sadece elektronik ortamda, asılları üzerinden alınmak suretiyle muhafaza edilmesi ile sözleşme imzalanması şartını getirmektedir. Bu muhafaza yine elektronik ortamda yapılacaktır. Böylece, kimlik fotokopileri kullanılarak kişilerin rızası dışında açılan ve tüketici mağduriyetine sebep olan uygulamaların önüne geçilmesini hedefliyoruz. Elektronik ortamda tesis edilen sözleşmelerin bir örneğinin abonelere tercihleri doğrultusunda elektronik ortamda da verilmesi imkânı sağlandığından, uygulamanın kâğıt israfını azaltıcı yönü de bulunuyor.” ifadelerini kullandı.

İstenmeyen SMS’ler En Çok Gelen Şikayetler Arasında

BTK Başkanı Sayan, İstenmeyen SMS’lerle ilgili yoğun şekilde şikayet aldıklarını belirtti ve ekledi, “Elektronik haberleşme hizmeti sunan işletmeciler, sundukları hizmetlere yönelik pazarlama ve tanıtım SMS’lerini önceden izin alınmaksızın abonelerine iletemezler. İşletmeciler, abonelerine bu tür haberleşme yapılmasını reddetme ve verdikleri izni geri alma hakkını kolay ve ücretsiz bir şekilde sağlamakla yükümlüdürler.”