Zero rating’de rekabet var, suistimal yok

AB Komisyonu, ‘zero rating (sıfır ücretlendirme)’in rekabet üzerine etkileri konusunda bir çalışma yayınladı. Rapora göre, zero rating uygulamasına Avrupa pazarında rağbet var, suistimal yok.

Avrupa Birliği (AB) Komisyonun yaptığı, 37 Avrupa ülkesi ile ABD’yi kapsayan çalışmada Bulgaristan, Almanya, Portekiz, İsveç ve İngiltere ile ABD üzerinde odaklanarak, 2016 yılının Eylül ayı itibariyle geçerli olan ‘zero rating’ teklifleri ele alındı.

Sabit genişbantın daha yüksek ya da sınırsız data kullanımına olanak sağlaması nedeniyle ‘zero rating’ teklifleri çoğunlukla mobil pazarda yapıldı. Rapora göre, söz konusu uygulamalar 2012 yılından önce oldukça az görülürken, 2016 yılının Eylül ayına gelindiğinde sadece 4’ü dışında 37 Avrupa ülkesinin tümünde görüldü.

Zero-Rating Nedir?

Zero-rating (sıfır ücretlendirme), bir internet servis sağlayıcısının belirli bir grup uygulamanın veri trafiğine ilişkin ücretin sıfır olması ve dolayısıyla internet erişim hizmetlerinde uygulanan veri kullanım sınırını etkilememesine deniyor. Örneğin, bir müzik dinleme uygulamasında müzik dinlerken kullanılan internet ücretlendirmiyor ise, internet servis sağlayıcısının bu tür uygulamalar için zero rating yöntemini seçmiştir.

‘Zero rating’ in olumlu etkileri

AB Komisyonunun yaptığı çalışmada “zero rating”nin olumlu etkileri şu şekilde sıralandı:

• Daha düşük data ücretleri ve daha yüksek kullanıma olanak sağlaması
• İşletmecilerin tekliflerini ve fiyatlarını çeşitlendirmesine imkân sağlaması (‘zero rating’ genellikle bir dizi tarifenin tümüne uygulanmakta)
• İnternet servis sağlayıcılarının, içerik ve uygulama sağlayıcılarından gelir toplamalarına imkan tanıması (ancak bu durum ABD dışında fazla görülmemekte)
• İçerik/uygulama yaratımının teşvik edilmesi (‘zero rating’ uygulamasının daha çok Facebook ya da Spotify gibi tanınan içerik ve uygulama sağlayıcıları için kullanıldığı görülmekte).

Çalışmada, ‘zero rating’ kapsamında şebeke tarafsızlığı (net neutrality) konusu da ele alındı. Şebeke tarafsızlığının rekabet hukukundan ziyade artan rekabetten kaynaklanan tüketici haklarının bir konusu olduğuna yer verildi.

Raporda Zero rating’in çıkar sağlamak, haksız kazanç elde etmek ve rekabete aykırı etkiler için kullanılabileceği ifade edilirken; Avrupa’da sistemin suistimal edilmediğine de yer verildi.

Bilişim Uzmanı / Niver Bengü Karabacak