Connect with us

Yapay Zekânın Tarihindeki İlk Kilometre Taşları

Blog & Makaleler

blank

Yayınlama

-

Yapay Zekânın Tarihindeki İlk Kilometre Taşları

Yapay zekâ (YZ), insan zihin kapasitesini taklit eden ve makineleri “düşünme” becerisiyle donatmayı amaçlayan bir bilim dalı olarak ortaya çıktı. Bugün hayatımızın bir parçası haline gelen yapay zekâ teknolojilerinin temelini atan gelişmeler, yüz yıllar öncesine dayanmaktadır. Bu makalede, yapay zekânın tarihindeki önemli kilometre taşlarını ele alacağız.

1. Alan Turing ve Turing Testi

Modern yapay zekânın temelleri, İngiliz matematikçi Alan Turing’in çalışmalarına dayanır. 1950 yılında yayınladığı “Computing Machinery and Intelligence” başlıklı makalesinde, bir makinenin “düşünme” kapasitesine sahip olup olmadığını anlamak için bir test önerdi. Turing Testi, bir insanın bir makine ile insanları ayırt edemeyecek şekilde iletişim kurması durumunda, makinenin “zeka” sahibi olarak kabul edilmesini temel alır. Bu test, yapay zekâ kavramını bilimsel bir zemine oturtan ilk adımlardandır.

2. Isaac Asimov ve Üç Robot Yasası

1942 yılında bilimkurgu yazarlığının öncülerinden Isaac Asimov, “Runaround” adlı hikayesinde Üç Robot Yasası olarak bilinen kuralları tanıttı. Bu yasalar, gelecekte yapay zekâ ve robotların insanların güvenliği ve etik kurallar çerçevesinde hareket etmesini hedefliyordu:

  1. Bir robot, bir insana zarar veremez ya da bir insanın zarar görmesine seyirci kalamaz.
  2. Bir robot, birinci yasa ile çelişmediği sürece insanların emirlerine itaat etmelidir.
  3. Bir robot, birinci ve ikinci yasa ile çelişmediği sürece kendi varlığını korumalıdır.

Bu yasalar, yapay zekâ etiği konusundaki ilk çalışmalardan biri olarak öne çıkmış ve teknolojik gelişmelere etik bir perspektif kazandırmıştır.

3. Dartmouth Konferansı (1956)

1956 yılında Dartmouth Koleji’nde yapılan bir konferans, yapay zekânın bir bilim dalı olarak kabul edilmesinin başlangıcı oldu. Konferansa John McCarthy, Marvin Minsky, Nathaniel Rochester ve Claude Shannon gibi bilim insanları katıldı ve bu etkinlikte “yapay zekâ” terimi ilk kez ortaya atıldı. Konferansta makinelerin insanlar gibi öğrenme, düşünme ve problem çözme kapasitesine sahip olabileceği tartışıldı.

4. Logic Theorist (1956)

Allen Newell ve Herbert A. Simon tarafından geliştirilen Logic Theorist, yapay zekânın ilk bilgisayar programlarından biridir. Bu program, matematiksel teoremleri kanıtlamak için tasarlandı ve Bertrand Russell ile Alfred North Whitehead’in “Principia Mathematica” adlı eserindeki bazı teoremleri başarıyla kanıtladı. Bu gelişme, yapay zekânın matematiksel problem çözme yeteneklerini ortaya koyması açısından kritik bir adımdır.

5. ELIZA (1966)

Joseph Weizenbaum tarafından geliştirilen ELIZA, yapay zekânın doğal dil işleme (NLP) alanındaki ilk başarılı uygulamalarından biridir. ELIZA, bir Rogerian terapist gibi davranarak kullanıcıların girdilerine anlamlı tepkiler verebiliyordu. Basit bir algoritma kullansa da insanlar, ELIZA ile gerçek bir diyaloğ kuruyormuş gibi hissetti. Bu gelişme, makinelerle etkileşimdeki ilk “insanımsı” adım olarak kabul edilir.

6. Perceptron (1958)

Frank Rosenblatt tarafından geliştirilen Perceptron, yapay sinir ağlarının ilk örneklerinden biridir. Perceptron, insanların beynindeki nöronların çalışma biçiminden esinlenmiştir ve temel bir öğrenme algoritması sunmuştur. Bu çalışma, derin öğrenme (deep learning) teknolojilerinin gelişmesine ışık tutmuştur.

7. Shakey the Robot (1966-1972)

Stanford Araştırma Enstitüsü tarafından geliştirilen Shakey, dünyanın ilk “akıllı” robotlarından biri olarak kabul edilir. Shakey, çevresini algılayabilir, nesneleri analiz edebilir ve bağımsız hareket edebilirdi. Bu robot, yapay zekânın gerçek dünyaya uygulanabilirliğine dair önemli bir kanıt oluşturdu.

8. General Problem Solver (GPS)

Herbert Simon ve Allen Newell tarafından geliştirilen General Problem Solver (GPS), soyut problem çözme yeteneği kazandırmayı amaçlayan ilk sistemlerden biriydi. GPS, insanların problem çözerken kullandığı mantık adımlarını taklit ederek önemli bir bilimsel temel sağladı.

 

Yapay Zekânın Tarihindeki İlk Kilometre Taşları

Yapay zekânın gelişiminde ilk adımlar, bilimsel çalışmalardan ilham alınan teorik çalışmalarla başlamış ve zamanla teknolojik yeniliklerle desteklenmiştir. Alan Turing’in teorik yaklaşımları, Isaac Asimov’un etik çıkışları ve bilim insanlarının algoritmik gelişmeleri, bugün yapay zekânın geldiği noktaya ışık tutmuştur. Bu kilometre taşları, hem teknolojik ilerlemenin hem de etik sorumlulukların bir arada düşünülmesi gerektiğini göstermektedir.

Ali Değişmiş

Senin reaksiyonun hangisi?
+1
4
+1
2
+1
1
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0

Blog

blank
Blog & Makaleler6 saat

Ramazan Ayına Merhaba: Manevi Huzurun ve Paylaşmanın Ayı

Ramazan Ayına Merhaba: Manevi Huzurun ve Paylaşmanın Ayı İslam dünyasının büyük bir heyecanla beklediği Ramazan ayı, manevi huzurun, paylaşmanın ve...

blank
Blog & Makaleler17 saat

Komplo Teorilerine Neden İnanıyoruz?

Komplo Teorilerine Neden İnanıyoruz? Daha önce dünyanın aslında düz olduğu, uçakların dumanlarının zehirlediği, dinozor kemiklerinin sahte olduğu gibi iddiaları çeşitli...

blank
Blog & Makaleler2 gün

Dinozorların Gerçek Olmadığı İddiaları ve Bilim

Dinozorların Gerçek Olmadığı İddiaları ve Bilim Dinozorlar, yaklaşık 66 milyon yıl önce nesli tükenen devasa yaratıklar olarak bilim dünyasında geniş...

blank
Blog & Makaleler5 gün

Soğuk Hava Mevsim Normallerini Zorluyor: Şu An Türkiye’nin En Soğuk Yeri Neresi?

Soğuk Hava Mevsim Normallerini Zorluyor: Şu An Türkiye’nin En Soğuk Yeri Neresi? Kış ayları özellikle bu yıl çok daha sert...

blank
Blog & Makaleler2 hafta

Deprem Bilinci ve Hazırlıklı Olma: Alınması Gereken Önlemler

Deprem Bilinci ve Hazırlıklı Olma: Ankara Gibi Düşük Riskli Bölgelerde Bile Alınması Gereken Önlemler Ankara’da Meydana Gelen Son Deprem ve...

blank
Blog & Makaleler2 hafta

Karar Yorgunluğu: Modern Çağın Görünmez Tehlikesi

Karar Yorgunluğu: Modern Çağın Görünmez Tehlikesi Neden sürekli yorgunuz? Gelin, bu yorgunluğun sebebini birlikte araştıralım. Gün içinde verdiğimiz kararlar zihinsel...

blank
Blog & Makaleler2 hafta

Bir Balina Yanlışlıkla Bir İnsanı Yutabilir mi?

Bir Balina Yanlışlıkla Bir İnsanı Yutabilir mi? Denizlerin devasa sakinleri olan balinalar, büyüklükleri ve beslenme alışkanlıklarıyla her zaman insanların ilgisini...

Galeri

blank
İnternet Haberleri2 gün

Sony Dünya Fotoğraf Ödülleri

SONY DÜNYA FOTOĞRAF ÖDÜLLERİ:  PROFESYONEL KATEGORİDE FİNALİSTLER VE KISA LİSTELER   Sony Dünya Fotoğraf Ödülleri, 2025 Profesyonel yarışmasının finalistlerini ve...

blank
Blog & Makaleler3 ay

Google Haritalar’da Köklü Değişiklik

Google Haritalar’da Köklü Değişiklik: Polis Noktaları Artık Görülebilecek Google Haritalar, dünya genelinde milyonlarca kullanıcıya hizmet sunan bir navigasyon ve bilgi...

blank
Blog & Makaleler12 ay

Teknoloji ve Bilimin Dönüm Noktaları: 6 Mart’ın Anlamı

Teknoloji ve Bilimin Dönüm Noktaları: 6 Mart’ın Anlamı Teknoloji ve bilim, insanlığın ilerlemesinde ve gelişiminde kritik bir rol oynamaktadır. Her...

blank
Teknoloji Galerileri1 sene

Bakan Uraloğlu: 3. Çeyrek Raporu Sonuçlarını Açıkladı

Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, 2023 yılı 3’üncü çeyreği rakamlarını açıkladı. Bakan Uraloğlu, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu tarafından...

blank
Blog & Makaleler1 sene

Evrenin İlk Elementi: Big Bang’den Başlangıç Noktasına Yolculuk

Evrenin İlk Elementi: Big Bang’den Başlangıç Noktasına Yolculuk Evren, 13,8 milyar yıl önce, son derece yoğun ve sıcak bir durumdan...

blank
Bilişim Haberleri1 sene

SİNEMADA YAPAY ZEKA

Sinemada yapay zeka, birçok farklı şekilde kullanılabilir ve hikaye anlatımına, karakter gelişimine, görsel efektlere ve genel film yapımına önemli katkılarda...

blank
Blog & Makaleler1 sene

Möbius Şeridi: Geometrinin Harikası

Möbius Şeridi: Geometrinin Harikası Matematik ve geometri, doğanın düzenini anlama ve modelleme konusunda insanlığın en güçlü araçlarından biridir. Bu disiplinler,...

Etiket Bulutu

Kategoriler

Trending