ODTÜ’nün ‘.tr’ Alan Adı Yönetim Yetkisi BTK’ye Devredildi

ODTÜ’nün “.tr alan adları yönetimi yetkileri”, ODTÜ ile Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) arasında yapılan protokol ve IANA/ICANN’in onayı ile BTK’ye devredildi.

ODTÜ’den yapılan açıklamaya göre, protokol ile üniversitenin 1990’da IANA/ICANN’den alınan uluslararası yetki ile başladığı ve 29 yıldır sürdürdüğü “.tr” ülke kodlu “alan adları yönetimi”nin teknik, idari ve sponsor yetkileri de BTK’ye geçti.

Devir süreci, 5 Kasım 2008 tarihli 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu ile verilen göreve dayanılarak, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığının, internet alan adlarının tahsisine ilişkin iş ve işlemlerin yürütülmesi görevini BTK’ye vermesiyle ve 2010 tarihli İnternet Alan Adları Yönetmeliği doğrultusunda başlatıldı. ODTÜ ve BTK tarafından üzerinde uzlaşılmış ilkeler doğrultusunda, kurulacak “.tr” ağ bilgi sistemi, TRABİS’in faaliyete geçmesi için gerekli çalışmalar 2016’da başlatıldı. Titizlikle yürütülen teknik ve idari ön çalışmalar üç yıl sürdü. TRABİS’in faaliyete geçmesi ile BTK’ye devrine ilişkin hususlar konusunda usul ve esasların belirlenmesine yönelik protokol ise 28 Aralık 2018’de imzalandı. ODTÜ ve BTK’nin IANA/ICANN’e devir onayı için yaptığı ortak başvuru ise 3 Mayıs 2019’da onaylanarak web sitelerinden açıklandı. Protokole göre, TRABİS’in devreye alınması çalışmaları gelecek yıl tamamlanacak, takip eden 2 yıl boyunca da ODTÜ işletmen olarak hizmet vermeye devam edecek. “Alan adı sistemi”nin bu geçiş sürecinden BTK ile uyumlu bir şekilde, internet ekosisteminin zarar görmeden ve daha da büyüyerek çıkması için gereken çaba ile özen gösterilecek. Bu süreçte ve sonrasında, interneti Türkiye’ye getiren ODTÜ’nün, internetin gelişmesi, yaygınlaşması için öncü rolü devam ettirilecek ve sistemin devri sürecinde hizmette aksama veya kullanıcılar açısından bir hak kaybı söz konusu olmayacak.

“.tr” alan adları (Nic.tr) sistemi hakkında

ODTÜ, 1990’da IANA/ICANN’den aldığı uluslararası yetkiyle Türkiye’nin internet bağlantısını sağladı ve o günden bu yana öz kaynakları ve yetkin personelince oluşturulan “.tr” alan adları (Nic.tr) sistemini yönetti.

Bu süre içinde bir milyondan fazla alan adı tahsisi yapıldı. Bu alan adlarının 405 bini aktif olarak kullanılıyor ve 100 bin aktif kullanıcıya hizmet veriyor. Bu hizmetten yıllık 6 milyon lira gelir elde edildi. Bu süreçte kağıtsız ofis, tam çevrimiçi yönetim sistemi, Türkçe karakterli alan adı tahsisi, çevrimiçi bayi altyapısı gibi uluslararası normlara uygun hizmetler devreye alındı.

Internet ekosisteminde ulusal ve uluslararası organizasyonlarda aktif katılım gösteren ODTÜ, 1990’lı yılların sonundan itibaren “.tr” alan adı yönetiminin kurumsallaşma konusuna önem vererek bu konuda çalışmalar yaptı. 2000 yılında da Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı bünyesinde “.tr” alan adı tahsis politikalarını belirlemek ve alan adı sahipleri arasındaki uyuşmazlıkları çözmek amacı ile İnternet Geliştirme Kurulu ve ona bağlı çalışan DNS Çalışma Grubu (DÇG) oluşturuldu.