Bölüm doktora öğrencisi Hatice Şelale’nin tez programı kapsamında İYTE Moleküler Biyoloji Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sami Doğanlar danışmanlığında yürütülen projede, son yıllarda fazla sulama ve gübrelemeden dolayı toprakta artan tuzluluğa karşı dayanıklı domates çeşidi geliştirme hedefiyle yola çıkıldı. Bilim insanları ilk olarak Peru’da tuza ve kuraklığa dayanıklı yabani bir domates türünü inceledi.
Bu türde tuza ve kuraklığa dayanıklılığı sağlayan geni tespit eden ekip hali hazırda kullanılan kültür domatesiyle melezleme yaparak yeni bir tür ortaya koydu. Yaklaşık 3 yıl süren çalışmalar sonucunda hem tuza hem de kuraklığa dayanaklı domates türünün veriminin de diğer türlere göre yaklaşık yüzde 50 daha fazla olduğu görüldü.
Prof. Dr. Doğanlar, Türkiye’de sadece domateste değil diğer tarım ürünlerinde de tuzun ciddi bir problem olduğunu belirterek, “Bu sorun giderek artıyor. Sulamanın ve gübrelemenin artmasıyla topraklarımızda ve sularımızda tuzluluk sorunu ortaya çıktı. Bu koşullarda yetiştirilebilecek tarım ürünlerinin geliştirilebilmesi gerekiyor. Biz bu projede domatesi hedef aldık” dedi.
Domateste aşırı sulama ve gübreleme lezzetinin kaybolmasına neden oluyor. Bu geliştirilen domates strese maruz kaldığında kendini korumak için harekete geçecek. Bir taraftan tuza dayanıklı olurken bir taraftan da tat ve aroması artacak. Standart çeşitler dönümde 12 ton verirken bu çeşidin 17 ton domates vermesi hedefleniyor. Çiftçilerin bu tohumu elde etmesi için ise 3 yıl beklemesi gerekecek. Öte yandan tescil edildikten sonra bunu satın alacak bir tohum firmasının bulunması gerekiyor. Bu gelişmenin Türk tarımına ciddi bir katkı sağlayacağı ve domates yetiştirme alanlarını artıracağı düşünülüyor.