Avrupa’nın “5G” rotası

CEPT (Avrupa Posta ve Telekomünikasyon İdareleri Birliği ) bünyesinde yer alan ECC (Elektronik Haberleşme Komitesi ), 5G (IMT 2020 olarak da adlandırılmaktadır) olarak adlandırılan yeni nesil genişband mobil iletişim teknolojisini, 2015-2020 dönemi stratejik planına en önemli konulardan biri olarak dahil etti. 5G, 2020 yılından itibaren tüm dünyada çok yönlü hizmetlerin sunulması suretiyle hayatımıza girecek.

5G; kesintisiz kapsama, yüksek veri hızları, düşük gecikme süresi, düşük güçte ve yüksek güvenilirlikte çok yönlü iletişim sunmayı hedeflemektedir. Dikkat çekilen kullanım örnekleri arasında, geniş kapsamlı makine türü iletişim (M2M) , Nesnelerin İnterneti (IoT) , ev ve endüstriyel otomasyon ve dikey sektör (örneğin; Kamu Hizmetleri, Otomotiv, Demiryolları, Kamu Güvenilği ve Kriz Yönetimi…) gereksinimlerini karşılayacak geliştirilmiş mobil genişbant iletişim uygulamaları yer alacaktır. Bu kapsamda, Akıllı Şehirlerin (Smart City) oluşturulması, Artırılmış Gerçeklik (Augmented Rreality), Kritik Görev Uygulamaları (Mission Critical Applications), Sürücüsüz Arabalar (Self-driving Cars) ve Endüstri Otomasyonu (Industry Automation) gibi yenilikçi alanlar itici faktör olarak görülmektedir.

5G Kullanım senaryolarına bir örnek (Kaynak: ITU-R M.2083 Tavsiyesi)

Uluslararası Telekomünikasyon Birliği (ITU), 5G’nin 2020 yılı ve ötesi için Uluslararası Mobil Telekomünikasyon Sistemi (UMTS) standardizasyonunu ve geleceğe yönelik spektrum ihtiyaçlarını öncelikli olarak gündemine alarak, hızla yaklaşmakta olan 2019 Dünya Radyokomünikasyon Konferansına (WRC-19) tüm dünyada bölgesel kuruluşları ile hazırlanmaktadır.

5G’nin 2020 yılından itibaren tüm dünyada yaygınlaşması bekleniyor

Avrupa bünyesinde de düzenleyici kuruluşlar, standardizasyon kuruluşları, sanayi kuruluşları ve üniversiteler çeşitli oluşumlar içerisinde halen 5G’yi tartışmakta ve daha da geliştirmek için çeşitli çalışmalar yapmaktadırlar. Bu kapsamda Avrupa’da;

-ITU‘nun Dünyadaki beş Bölgesel Ofisinden biri olan CEPT bünyesinde WRC-19 Konferansına hazırlık amacıyla ECC CPG ( Konferans Hazırlık Grubu ) kurulmuştur. CPG tarafından 5G için gelecekteki frekans bandlarının belirlenmesi en önemli konulardan biri olarak tanımlanmış ve bu amaçla söz konusu Dünya Konferansına hazırlık amacıyla; 5G için önceden uyumlaştırılmış olan 3.4-3.8 GHz bandına ilave olarak 24.25-27.5 GHz, 31.8-33.4 GHz, 37-43.5 GHz, 45.5-50.2 GHz, 50.4-52.6 GHz, 66-76 GHz ve 81-86 GHz bandlarının gelecekteki kablosuz genişband hizmetlerinde kullanımı amacıyla diğer sistemlerle uyumluluk ve paylaşım şartlarının Avrupa düzeyinde değerlendirilmesi kararlaştırılmıştır.

– Avrupa Birliği çerçevesinde son zamanlarda çeşitli girişimler ortaya çıkmıştır. Bu çerçevede kurulmuş bulunan Radyo Spektrum Politika Grubu (RSPG), 5G konusunu gündemine alarak Avrupa Komisyonu tarafından 5G Eylem Planını belirleyen bir metin yayımlamıştır. Bu kapsamda RSPG tarafından bütün Avrupa şehirlerinde 5G hizmetlerinin oluşturulması amacıyla; spektrum ihtiyaçları, şebeke mimarisi, kullanılacak teknolojilerin belirlenmesi ve özellikle 6 GHz’in altından ilave frekans bandı belirlenmesi amacıyla çalışmalar yapılması kabul edilmiştir.

-Bütün bunları göz önünde bulundurarak ve 5G’nin beklenenden daha erken hizmete geçmesini de göz önüne alarak, ECC, 2016 yılında Almanya’da 5G Mobil İletişim üzerine bir CEPT Çalıştayı düzenlemiştir. Bu çalıştayda , düzenleyici idareler, uluslararası örgütler, standartlaştırma ve standardizasyon grupları, mobil endüstri ve dikey sanayi kuruluş temsilcilerinin görüşleri de dikkate alınarak 5G için CEPT öncelikleri oluşturulmuştur. Böylelikle 5G için CEPT yol haritasının geliştirilmesine katkıda bulunulmuştur.

Çalıştay  sonuçları dikkate alınarak ECC’nin Kasım 2016 ‘da yapılan Prag Genel Kurulunda “5G için CEPT Yol Haritası” başlıklı kapsamlı bir eylem planı onaylanmıştır.

5G teknolojileri ile nesnelerin interneti ve akıllı araçlar hayatımızda büyük ölçekli yer kaplayacak.

Söz konusu plan aşağıda belirtilen dört ana kategoriden oluşmaktadır.

1. 5G için Avrupa’da uyumlaştırılmış spektrumun belirlenmesi.

Bu bağlamda ECC tarafından 3.4-3.8 GHz ve 24.25-27.5 GHz bandlarının uyumluluk ve düzenlemeleri yönünde faaliyetlerin başlatılması kabul edilmiştir.

2. WRC-19 için hazırlık yapılması.

Bu kapsamda 24 GHz üzeri spektrumun dünya çapında uyumlaştırılması için hazırlık yapılması kararlaştırılmıştır.

3. Dikey sanayi ihtiyaçlarının karşılanması.

5G yeniliklerinden biri, önceki nesillerin yaptığı gibi yalnızca genişband mobil iletişim  ihtiyaçlarının değil, aynı zamanda ‘’dikey’’ olarak adlandırılan çeşitli sektörlerde gelen ihtiyaçların da karşılanmasıdır. 5G teknolojisinin, kamu hizmetlerinden demiryolu ağlarına, otomotiv endüstrilerine ve otomasyona kadar birçok endüstride her yerde olacağından, bu sektörlerdeki uygulamaların ve kullanılan iletişim sistemlerinin 5G uyumlu olması gerekecektir. Bu amaçla, farklı dikeylerin bir ortak şebekeye sahip olması, kritik uygulamalar için ruhsat muafiyeti rejiminin kullanılması gibi konuların değerlendirilmesi ele alınmıştır.

4. Spektrum ile ilgili diğer zorlukların araştırılması.

Kullanılan spektrumun kanal düzenlemelerinin geliştirilmesi ve sabit şebekelerin bu bandlarda konuşlandırılması için kuralların geliştirilmesi planlanmıştır. Ayrıca uydu iletişim hizmetleri ile  5G gelişmelerine ilişkin yapılan araştırmaların ECC tarafından daha yoğun olarak incelenmesi kararlaştırılmıştır.

5G’nin yaygınlaşması ile birlikte akıllı şehirler ortaya çıkacak; 5G, yapay zeka, endüstriyel üretim noktalarında da önemli işlevler görecek.

Söz Konusu CEPT Yol Haritası’nın, 5G’nin Avrupa’da kullanılmaya başlanması aşamalarında bir rehber görevi yapacağı beklenmektedir.

Teknik Uzman Abdullah KARAKAŞ

(Kaynak: ECC Newsletter Dec. 2016-Special Edition on 5G)