Rusya’nın 47 Yıl Sonra Fırlattığı Uzay Aracı Ay’a Çakıldı

Rusya’nın 47 yıl aradan sonra Ay’a ulaşmak amacıyla fırlattığı Luna-25 uzay aracı, Ay yüzeyine çarpma sonucu kullanılamaz hale geldi. Bu uzay aracı, Ay’ın yüzeyine indikten sonra su bulma amacıyla gönderilmişti.

11 Ağustos tarihinde Rusya Federal Uzay Ajansı (Roscosmos) tarafından fırlatılan Luna- 25’in Ay yüzeyine başarılı bir iniş gerçekleştirerek buzla kaplı bölgelerde su bulunup bulunmadığını araştırması gerekiyordu. Uzay aracının 21 Ağustos günü inmeyi planladığı Ay’ın güney kutbu etrafında dairesel bir yörüngeye oturtacak bir manevra yapması planlanıyordu. Ancak bir şeyler ters gitti ve uzay aracı manevrayı planlandığı gibi gerçekleştiremedi.

Luna-25 misyonunun başarısız olduğuna ilişkin ilk bilgiler, Rus medya kaynakları aracılığıyla servis edildi ancak Roscosmos, açıklamayı saatler sonra yaptı. Yetkililer, Luna-25 adlı uzay aracının belirlenmiş yörüngesinden çıktığını ve Ay’ın yüzeyine düştüğünü açıkladı. Uzay Ajansı, aracın cumartesi günü iniş öncesi yörüngeye oturtulurken bazı yanlış hesaplamalar yapıldığını ve bunun neticesinde iletişimin kesildiğini belirtti.

Roscosmos, Luna-25’in Ay’a çakılmasını onaylamadan önce bir iletişim arızası ve teknik aksaklık olduğunu “acil durum” olarak kamuoyuyla paylaştı. Roscosmos daha sonra, “Operasyon sırasında, otomatik istasyonda manevranın belirtilen parametrelerle gerçekleştirilmesine izin vermeyen anormal bir durum meydana geldi. Araç, öngörülemeyen bir yörüngeye girdi ve Ay’ın yüzeyiyle çarpışması sonucu varlığı sona erdi.” açıklamalarında bulundu. İlginç bir şekilde, Roscosmos’un resmi internet sitesine erişim de bu olayın ardından kesildi.

Telegram üzerinden yapılan paylaşımda Roscosmos, “Moskova saatiyle 14:57 civarında [19 Ağustos’ta] Luna-25 uzay aracıyla iletişim kesildi. 19 ve 20 Ağustos tarihlerinde cihazı aramak ve onunla temasa geçmek için alınan önlemler herhangi bir sonuç vermedi.” açıklamalarına yer verildi.

Luna-25, Rusya için oldukça önemli bir proje olarak öne çıkıyordu. Bu uzay aracı, Rusya’nın Ay keşif programını canlandırma ve uzaydaki teknolojik yeteneklerini sergileme amacının bir parçasıydı. Ay yüzeyini detaylı bir şekilde incelemek ve özellikle güney kutbuna yakın olan sürekli gölge alanlardaki kraterlerde su buzu izleri aramak üzere tasarlanmıştı. Su buzu, gelecekteki insanlı Ay görevleri için hayati bir kaynak olarak görülüyor, çünkü su hem içme suyu olarak kullanılabilir hem de oksijen ve roket yakıtı üretiminde kullanılabilir.

Uzay aracı aynı zamanda Ay yüzeyinin kimyasal bileşimini, manyetik alanı ve plazma ortamını ölçecek aletleri içeren çok sayıda araca da sahipti. Bu aletler aslında Luna-25 çakılana kadar çalıştı ve az da olsa verileri Roscosmos’a gönderdi. Hatta Luna-25’in kamerası tarafından çekilen bazı Ay görüntüleri de paylaşıldı.

Luna-25’in başarısızlığı, Sovyetler Birliği‘nin çöküşünden bu yana rakiplerine ayak uydurmakta zorlanan Rusya’nın uzay programı için büyük bir darbe oldu. 1976 yılındaki Luna-24 görevinden bu yana, Rusya Ay keşifleri konusunda benzer bir girişimde bulunmamıştı. Luna-25, Ay’ın güney kutbuna başarılı bir iniş yapması gereken bir görevdi, bu da daha önce hiçbir ülke tarafından başarılamamıştı. Rus yetkililer, en azından şu an için başarısız oldukları uzay misyonunu ne zaman tekrarlayacaklarına ilişkin bir açıklama yapmadı.