Avrupa Birliği Yapay Zeka Yasasında Anlaştı

AB kurumları, çeşitli yapay zeka teknolojilerine katı kurallar getirecek yeni yasa konusunda anlaşma sağladı.

Dünyada yapay zekaya yönelik ilk kapsamlı kurallar getirecek AB Yapay Zeka Yasası, birlik konseyine üye ülkeler ve Avrupa Parlamentosu (AP) arasında yapılan müzakereler sonucunda yasal zemine ulaştı. Yasaya göre, yapay zeka sistemlerinin temel haklara ve birlik değerlerine saygı göstermesi gerekecek.

Yasa’nın getireceği kurallar

– AB Komisyonu çatısı altında, geliÅŸmiÅŸ yapay zeka modellerini denetlemek, standartların ve test uygulamalarını geliÅŸtirmeye katkıda bulunmak ve bütün üye ülkelerde ortak kuralları uygulamakla görevli bir “Yapay Zeka Ofisi” kurulacak.

– Ãœye ülkelerin temsilcilerinden oluÅŸacak olan Yapay Zeka Kurulu, Komisyon için bir koordinasyon platformu ve danışma organı olarak çalışırken, bağımsız uzmanlardan oluÅŸan bilimsel bir panel, Yapay Zeka Ofisine tavsiyelerde bulunabilecek.

– Yapay zeka kanunu, yalnızca askeri veya savunma amaçlı kullanılan sistemler için geçerli olmayacak.

– Yapay zeka sistemleri topluma zarar verme ihtimaline göre “risk temelli” bir yaklaşımla düzenlenecek.

– Yüksek riskli yapay zeka sistemlerine daha katı kurallar getirilecek. Yapay zekayı basit yazılım sistemlerinden ayıracak açık kriterler belirlenecek.

– Yapay zekanın, hiçbir durumda üye ülkelerin ulusal güvenlik konusundaki yeterliliklerini veya bu alanda görevlendirilen herhangi bir kuruluÅŸu etkilememesi saÄŸlanacak.

– Sınırlı risk sunan yapay zeka sistemleri, kullanıcıların bilinçli kararlar alabilmesi için içeriÄŸin yapay zeka tarafından oluÅŸturulduÄŸunu açık biçimde bildirecek. Bu sistemler, hafif ÅŸeffaflık yükümlülüklerine tabi olacak.

– ÇeÅŸitli yüksek riskli yapay zeka sistemlerine izin verilip yüksek riskli yapay zeka sistemlerinin AB pazarına eriÅŸimi bir dizi kural ve yükümlülüğe tabi olacak.

– Yapay zekanın bazı kullanımlarında risk kabul edilemez olarak deÄŸerlendirilecek ve bu sistemler AB’de yasaklanacak.

– BiliÅŸsel davranış manipülasyonu, yüz görüntülerinin internetten veya kapalı kamera sistem görüntülerinden hedefsiz alınması, iÅŸ yerinde ve eÄŸitim kurumlarında duygu tanıma, sosyal puanlama, cinsel yönelim veya dini inançlar gibi hassas verileri çıkarmak için biyometrik sınıflandırma yapılması yasak kapsamında olacak.

– Güvenlik kuvvetleri faaliyetlerinde yapay zekayı kullanabilecek. Kuvvetler, acil durum prosedürü ile normalde uygunluk deÄŸerlendirme prosedürünü geçemeyen yüksek riskli bir yapay zeka aracını devreye sokabilecek.

– Emniyet birimleri istisnai ve gerekli durumlarda, kamuya açık alanlarda gerçek zamanlı uzaktan biyometrik tanımlama sistemlerini izin alarak kullanabilecek. Bu tür yapay zeka sistemleri kullanımı terör saldırıları, mevcut veya öngörülebilir tehditlerin önlenmesi ve en ciddi suçlardan şüphelenilen kiÅŸilerin aranması gibi durumlarla sınırladıralacak.

– Bununla birlikte, yapay zeka sistemlerinin olası suiistimallerine karşı temel hakların yeterince korunmasını saÄŸlamak için özel bir mekanizma uygulamaya konulacak.

– Video, metin, görüntü oluÅŸturma, baÅŸka dilde konuÅŸma, hesaplama veya bilgisayar kodu yazma gibi çok çeÅŸitli farklı görevleri yerine getirebilen büyük sistemlere özel kurallar getirilirken söz konusu genel amaçlı yapay zeka sistemlerinin piyasaya sürülmeden önce çeÅŸitli ÅŸeffaflık yükümlülüklere uyması gerekecek.

– Yapay zeka kanununun ihlaline iliÅŸkin para cezaları, suçu iÅŸleyen ÅŸirketin bir önceki mali yıldaki küresel yıllık cirosunun yüzdesine veya önceden belirlenen miktarlara göre yüksek olan baz alınarak hesaplanacak.

– Yasaklı yapay zeka uygulamalarının ihlali durumunda ÅŸirket cirosunun yüzde 7’si veya 35 milyon euro, yükümlülüklere uymama durumunda cirosunun yüzde 3’ü veya 15 milyon euro, hatalı veri paylaşılması durumunda da cirosunun yüzde 1,5’i veya 7,5 milyon euro para cezası verilecek. Cezada ÅŸirkete maliyeti yüksek olan deÄŸer kullanılacak.

AB Komisyonu 2 yıl önce yapay zeka konusunda yeni kurallar çerçevesini içeren ilk yasal düzenleme teklifini hazırlamış üye ülkelere ve AP’ye sunmuÅŸtu. Bu yasa da AB ülkeleri ve AP tarafından resmen onaylanmasının ardından yürürlüğe girecek ve 2 yıl sonra uygulanmaya baÅŸlanacak.