Nanoplastikler Doğayı Tehdit Ediyor

Bilim insanları, nanoplastik parçacıkların bitki gelişimini yavaşlatarak verimliliği düşürdüğünü ortaya koydu.

Plastik kirliliği, Kuzey Kutbu’nda yağan kardan Antarktika’daki buzullara kadar her yerde ortaya çıkmaya devam ediyor. Bu nedenle nanoplastiklerin toprakta da bulunması şaşırtıcı değil ancak araştırmacılar şimdi, bu kirliliğin bitki yaşamı için ne anlama geldiğine dair bulgular ortaya koyan ilk çalışmalardan birini yaptı.

Massachusetts Amherst Üniversitesi ve Shandong Üniversitesi’nden uluslararası bir araştırma ekibi, plastik kirliliğinin tarımsal ortamlara kadar ulaşarak toprağı ve bitki yaşamını nasıl etkileyebileceğini ortaya koydu.

Bugüne kadar yapılan çalışmalar 5 mm’den daha küçük olan bu mikroplastikleri araştırsalar da yeni çalışmanın yazarları, nanoplastik olarak tanımlanan 100 nanometreden daha küçük parçalara odaklandı. Fiziksel boyutlarındaki değişikliklerin yanı sıra bu plastik parçacıkların bozunma süreçleri, kimyasal özelliklerini değiştirebiliyor ve bir elektriksel yüzey yüküne sahip olmalarını sağlayabiliyor.

Ekip, elindeki bu nanoplastik örneklerle küçük, çiçekli bir bitki olan Arabidopsis thaliana’nın model olarak kullanıldığı deneyler yaptı. Bu bitkiler, içinde farklı yüzey yükleri içeren çeşitli nanoparçacıklarla birlikte toprakta yetiştirildi. Araştırmacılar daha sonra, bitkilerin farklı koşullarda ağırlıklarını, boylarını, kök büyümelerini, klorofil içeriğini ve genel sağlıklarını yedi haftalık bir süre boyunca gözlemledi.

Massachusetts Amherst Üniversitesi’nden Baoshan Xing, “Nanoplastikler, model bitkilerin toplam biyokütlesini azalttı. Bitkiler daha küçük ve kökleri çok daha kısaydı. Biyokütlenin azalması, bitki için iyi değildir. Verim düşer ve bitkilerin besin değeri tehlikeye girebilir. Pozitif yüklü parçacıkların çok fazla alınmadığını, ancak bitkiye daha zararlı olduklarını bulduk. Nedenini tam olarak bilmiyoruz, ancak pozitif yüklü nanoplastiklerin su, besin maddeleri ve köklerle daha fazla etkileşime girmesi ve farklı gen setlerini tetiklemesi muhtemel” dedi.

Ekip başka bir deneyde, kök duyarlılığı üzerinde araştırmalar yaparak, fideleri mikroplastik açısından zengin toprağa maruz bıraktı. 10 gün sonra fidelerin büyümesinin kontrol grubuna kıyasla daha yavaş olduğunu gözlemledi. Xing, plastik kirliliğinin mahsul verimini ve gıda güvenliğini nasıl etkileyebileceğini bilmediklerini belirterek tarım bitkilerinde daha fazla araştırma yapmayı amaçladıklarını belirtiyor.